Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր

Ձմեռ Մեդիաօլիմպիադա

Ձմեռային ընթերցանություն Գենետիկորեն ձևափոխված օրգանիզմներ թեմայով




70-ական թվականների սկզբից արագ տեմպերով սկսեց զարգանալ ռեկոմբինատ ԴՆԹ-ի տեխնոլոգիան և ստեղծվեց նոր ուղղություն մոլեկուլյար գենետիկայում` Գենային ինժեներիան: Գենային ինժեներիայի մեթոդները հնարավորություն էին տալիս կենդանի օրգանիզմներում տեղադրել այնպիսի գենետիկական ծրագրեր, որոնք ավելի ցանկալի էին և գիտության մեջ և պրակտիկայի համար: Գենային ինժեներիայի կարևոր նպատակներից մեկը եղավ նոր տրանսգեն բույսրի և կենդանիների ստեղծումը:
Նորաստեղծ օրգանիզմները, որոնց մեջ տեղագրել էին օտար գեներ, անվանեցին տրանսգեն կամ գենետիկորոն ձևափոխված օրգանիզմներ:


Գենային ինժեներիայի մեթոդների օգնությամբ ստեղծվեցին լայն հնարավորություններ շատ ավելի գերազանցող սելեկցիոներների հնարավորությունները բույսերի նոր սորտեր և կենդանիների նոր ցեղատեսակներ ստանալու համար: Այդ մեթոդները թույլ տվեցին հաղթահարել այն դժվարությունները, որոնք սահմանափակում էին սելեկցիոներների գործունեությունը և իրականացնել տրանսգենեզը, այսինքն` տեղափոխելով գենը մի օրգանիզմից մի ուրիշ օրգանիզմի մեջ, ստեղծել նոր գենետիկորեն ձևափոխված օրգանիզմները, որոնք օժտված կլինեն նախօրոք տրված օգտակար հատկանիշներով: Գենային ինժիներիայի աշխատանքները ընթանում են մի քանի փուլով:
Սխեմատիկորեն այդ կարելի է նկարագրել հետևյալ կերպ`
1.      Առաջնահերթը այդ պրոցեսում լինում է տվյալ գենի(այսինքն այն գենի որը կրում է որոշակի օգտակար հատկանիշ) անջատումը կամ սինթեզը: Գենի անջատումը իրականացվում է հատուկ և շատ սպեցիֆիկ ֆերմենտների օգնությամբ,որոնք կարողանում են ճեղքել ԴՆԹ-ի մոլեկուլը միայն հատուկ հաջորդականություն ունեցող հատվածներում սայթերում: Այդ Ֆերմենտների օգնությամբ հնարավոր է դառնում բավականին մեծ ճշտությամբ տվյալ գենը առանձնացնել մի բջջից և հետագայում տեղադրել նոր օրգանիզմի մեջ:
2.      Որպեսզի առանձնացրած գենը հնարավոր լինի տեղափոխել նոր օրգանիզմի մեջ, անհրաժեշտ է ստեղծել մոլեկուլային այնպիսի մի կառույց, որը կապահովի այդ գենի ներդրումը նոր բջջի մեջ: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է միացնել առանձնացրած գենը այնպիսի մի մոլեկուլի հետ, որը հեշտությամբ կարող է ներթափանցել բջջի մեջ: Շատ հաճախ այդ նպատակի համար գենետիկները օգտագործում են բակտերիալ բջիջներում գտնվող պլազմիդներ, որոնք իրենցից ներկայացնում են ԴՆԹ-ի օղակաձև մոլեկուլներ, ունեն ցածր մոլեկուլային կշիռ և գտնվում են ցիտոպլազմայի մեջ: Բջիջում նրանք լինում են մեկ կամ մի քանի օրինակով: Երբեմն նրանց թիվը կարող է հասնել մինչև երկու հարյուրի: Այդպիսի գեների թվին են պատկանում, օրինակ այն գեները, որոնք կրում են անտիբիոտիկների նկատմամբ կայունությունը պահպանող հատկանիշը, կամ գեներ, որոնք ապահովում են կենսաբանորեն ակտիվ և կարևոր նյութերի, ինչպես նաև անտիբիոտիկների կենսասինթեզը:
3.      Վերջին փուլում ներդնում են ռեկոմբինատ կառույցը, որը իրենից ներկայացնում է վեկտորը և անջատված գենը, նոր ռեցիպիենտ բջջի մեջ…
Մի կողմից գենային ինժեներիայի մեթոդները թույլ տվեցին հաղթահարել բազմաթիվ խնդիրներ գյուղատնտեսության, արդյունաբերության ու բժշկության բնագավառներում, սակայն դրա հետ մեկտեղ ԴՆԹ-ի մոլեկուլների հետ գործողությունները առաջանում են նաև լուրջ մտավախություններ:
Որպես հետևանք, ի վերջո կարող են առաջանալ պաթոգեն մանրէների և վիրուսների նոր բոլոր ներկայումս օգտագործվող անտիբիոտիկների նկատմամբ:
Բացի դրանից` գենային ինժիներիայի մեթոդները կարող են օգտագործվել նաև կենսաբանական զենքի ստեղծման համար:
Այդ մտավախումները տագնապ են առաջացնում մարդկության լայն շերտերի մեջ և գրավում նրանց ուշադրությունը: Այդ կապակցությամբ անվտաբգության ապահովման հետ կապված խնդիրները համարվում են կարևորագույն և դառնում ամբողջ մարդկության համար:

Նյութի աղբյուրը` Լուսանցք շաբաթաթերթ






68 comments

http://eco-hay.blogspot.com said...

Այս թեման այսօր շատ արդիական է, այդ իսկ պատճառով էլ որոշեցինք ձմեռային ընթերցանությունը կազմակերպել դրա շուրջ: Խնդրում եմ նշեք.
1.ի՞նչ առավելություններ ունեն ԳՄՕ-ները
2.հարկավո՞ր են դրանք մեզ
3.կարելի՞ է առանց դրանց պատկերացնել մեր սնունդը
4.ի՞նչ հետևանքներ են առաջ բերում

http://eco-hay.blogspot.com said...
This comment has been removed by the author.
Unknown said...

Իմ կարծիքով դրանցում, ոչ մի դրական բան չկա, Գմօ-ները վտանգավոր են առողջության համար, և տարբեր հիվանդությունների պատճառ են:

nhvjjghvmh said...

Կարծում եմ, ԳՄՕ-ների մեջ ոչ-մի առավելություն չկա: Դրանք միայն քայքայում են մարդու օրգանիզմը և դառնում տարբեր հիվանդությունների պատճառ: Առանց դրանց, կարելի է ասել, հնարավոր չէ, բայց կարել է հասցնել մինիմալի դրանց օգտագործումը և կպակասեն նաև հիվանդությունների և այլ վնասակար հետևանքների քանակը մարդկանց կյանքում: Տարվա ամեն եղանակի պետք է օգտագործել սեզոնին համապատասխան սնունդ, այլ ոչ թե ձմռանը ուտել մոդիֆիկացված վարունգ կամ լոլիկ, իսկ ամռանը նարինջ կամ բանան:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Սյուզի ջան,դու շատ լավ ձևակերպել ես քո կարծիքը մոդիֆիկացված սննդի վերաբերյալ: Բայց կարող ես ասել, ինչի՞ համար են հարկավոր այդ մթերքները, ինչի՞ են գիտնականները ստեղծում ձևափոխված օրգանիզմներ:

nhvjjghvmh said...
This comment has been removed by the author.
nhvjjghvmh said...

Ավելի շահավետ են օգտագործում "բնության բարիքները" ու տարվա եղանակները: Կլոր տարի վաճառում են բոլոր տեսակի պարենամթերքներ, և սեզոնների փոփոխության հետ փոխվում է նաև նրանց շահույթի քանակը:

Unknown said...

Համամիտ եմ բոլոր վերը նշված կարծիքների հետ: Իհարկե ԳՄՕ-ների օգտագործումը այսօր լուծում է մի շարք խնդիրներ, սակայն նրա թողած բացասական հետևանքները շատ ավելին են: Կարծում եմ դրանք մարդկանց առողջությունը քայքայող միջոցներց մեկն են, ուստի դրանց օգտագործումը չի կարող որևէ արդարացում ունենալ:
Լիլիթ

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շահի հետ համաձայն եմ, բայց միշտ չէ, ցավոք, որ այդ շահը մարդու առողջության համար դրական է:
Կարող ես օրինակներ բերել քո շրջապատից, ինչ հիվանդություններ, կամ ալերգիաներ են առաջացել նրանց մոտ: Կամ միգուցե հակառակը, ոչ մի վտանգ էլ չեն տեսնում դրա մեջ, և կյանքի բնականոն զարգացում են համարում:

nhvjjghvmh said...

Թաքնված հիվանդություններ ու ալերգիաներ կան բոլորիս մոտ, անկախ նրանից, թե մենք ինչ քանակությամբ ենք օօգտագործում մոդիֆիկացված մթերքներ, միևնույնն է առաց դրանց գոնե չնչին օգտագործման մենք ուղղակի չենք կարող գոյատևել: Իսկ ինչ վերաբերվում է կյանքի բնական ռիթմ համարելուն, ապա կասեմ, որ այդպիսի մտածելակերպով մարդիկ պարզապես դանդաղ ոչնչացնում են իրենց և իրենց "խելքին ընկնող" մարդկանց:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Կարող եք գոնե երկու մոդիֆիկացված օրգանիզմիօրինակ բերել, և ասել, թե ինչ գեն է ներարկված և ինչո՞ւ:

Unknown said...

Օրինակ ցորենը, որի մեջ ներարկում են կարիճի գեն կամ կարտոֆիլը, որի մեջ ներարկում են կոլորայան բզեզի գեն` հենց տվյալ միջատից էլ պաշտպանելու համար:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Ճիշտ ես նշել Լիլ ջան, բայց դրանք մենք ամենից շատ ենք չէ՞ օգտագործում:

nhvjjghvmh said...

Օրինակ եգիպտացորենի մեջ ներերկված է ուրանի ինչ-որ քանակությամբ թունաքիմիկատ, որը 15-20 տարվա ընթացքում` կախված մարդու օրգանիզմի դիմացկունությունից, առաջացնում է թենիսի գնդակի մեծության ուռուցք, որը մարդուն թույլ կտա ապրել ընդամենը մի քանի տարի:

Unknown said...

այո և բացառված չէ, որ մենք արդեն իսկ ունենք մի շարք հիվանդություններ, որոնք առաջացել են դրա արդյունքում : Կարծում եմ , որ նման դեպքում մարդիկ ընդունելով ԳՄՕ սնունդ ձեռք են բերում այնպիսի հատկանիշներ, որոնք բնորոշ են նշված սննդում առկա գեներին և սերընդեսորունդ այդ հատկանիշները կարող են ավելի ամրանալ` փոխելով մարդկային գենի տեսակը:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Ու այդպես էլ լինում է, ցավալի է բայց փաստ է:

nhvjjghvmh said...

Դե եթե մարդիկ չեն ուզում ապրել առողջ, սիրում են լինել միշտ հիվանդ ու թույլ, կամ ինչ-որ խնդիրներ ունենալ առողջության հետ կապված, չեն կարողանում զսպել իրենց "զգացմունքները" մոդիֆիկացված սննդի հանդեպ, թող օգտագործեն ու ունենան այն խնդիրները, որոնց մի մասն արդեն նշվել է, և չմեղադրեն գործարարներին, իրենց առողջությունը փչացնելու համար: Ես գիտեմ, որ ոչ-ոք չի ստիպում օգտագործել մի բան, որը Ձեր համար կյանքի գնին հավասար է: Պարզապես ամեն մարդ զբաղվում է իր աշխատանքով:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շատ ճիշտ եք, ձեր տեսակետում: Գիտեք երկրներ կան, որոնք ուղակի խնդիր ունեն իրենց բնակչությանը ապահովել սննդի քանակով, երկրներ էլ կան, ուղակի որակյալ սննդով:Կարո՞ղ եք ասել, նշվածներից, որն է բնորոշ թույլ զարգացած երկրներին, որը զարգացած:

Anonymous said...

ԳՄՕ-ների ստեղծման հիմնական նպատակը մոլորակի աճող բնակչությանը սովից փրկելն է։ ԳՄՕ-ի ներդրման կողմնակիցները պնդում են, որ դրանց օգտագործումը շահույթ կբերի աղքատ ֆերմերներին և կօգնի բավարարելու զարգացող երկրներում սննդամթերքի պահանջը: Շնորհիվ գենային ինժեներիայի, լավացել են կուլտուրաների արտաքին տեսքը, կազմը և համային հատկանիշները, բարձրացել է դիմացկունությունը հիվանդությունների, բույսերի պաշտպանության քիմիական միջոցների, անբարենպաստ կլիմայական պայմանների նկատմամբ:Գենային ինժեներիայի առավելություններից է նաև նոր տեսակների ստացման համար անհրաժեշտ ժամանակահատվածի կրճատումը:….
Առավելություններին ծանոթանալով, այս հարցին թե արդյոք նրանք մեզ հարկավոր են, միանգամից շատերը կպատասխանեն, որ այո հարկավոր են….: Սակայն ԳՄՕ_ի թերություններն ավելի շատ … ես կասեի, որ դրանք մեզ հարկավոր են կիսով չափ, ավելի կոնկրետ մեզ հարկավոր են միայն ԳՄՕ_ի դրական կողմերը….
Վերջերս համացանցում կարդացի մի նյութ, ոտրեղ գրված էր թե ինչքան վնաս է մոդիֆիկացված գեներով բույսերը սննդի մեջ օգտագործելը. ռուս կենսաբանները արել էին փորձ, որի ընթացքում մկներին կերակրել էին մոդիֆիկացված գեներ պարունակող սոյայով, և այլ բանջարեղեններով: Արդյունքում, արդեն 3-4 սերնդում ծնվում էին մեռած, կամ հիվանդ ձագեր:....

Էմանուել Ագջոյան said...

Ցակացած նորարարություն ընդունելի է, սակայն մինչև մասսայական կիրառման անցնելը պետք է անցնի համակողմանի փորցաշրջան, որը շատ հաճախ չի պահպանվում ու առաջ է բերում մի շարք անցանկալի հետևանքներ: Այս հարցին պետք է մոտենալ այս տեսանկյունից

Unknown said...

Կարծում եմ` նորմալ է ԳՄՕների ստեղծումը, ուղղակի պետք է ապրանքի վրա նշված լինի դա ԳՄՕ է,թե ոչ: Այդ ժամանակ սպառողը ինքը կորոշի, թե որը գնի:

Առավելություններից մեկը դրանց ունենած ցածր գներն են, որոնք լավ բիզնեսի մեծ հնարավորություններ են տալիս արտադրողներին, ինչպես նաև հարմար են մարդկանց գրպանին (մանավանդ հայ հասարակությունում): Ինձ թվում է սպառողներից շատերը կգնեն էժանը (չնայած ոչ բոլորն են տեղյակ, թե ինչ է ԳՄՕ-ն)...
Հաշվի առնելով, որ բնակչության թիվը աշխարհում արդեն 7 մլրդ է` ԳՄՕ-ները օգնում են ապահովել մարդկանց սննդային պահանջները:
Բայց ԳՄՕ-ները պատճառ են դառնում մի շարք հիվանդութունների,ալերգիաների, գիրության:

Sona said...

Այս բոլորը ինչի մասին Դուք բոլորդ նշեցիք միանգամայն համաձայն եմ, բայց կուզենայի նաև նշել մի հետաքրքիր ու միանգամայն դաժան փաստ, որ այս մոդիֆիկացված սննդի կարիքը իրականում այժմ զգացվում է: Երկրագնդի բնակչության թիվն արդեն 7 միլիարդ է և առաջիկա  50  տարում այնկկրկնապատկվի: Առաջնային խնդիր է դառնում բնակչությանը սննդով ապահովելու հարցը: Ծառացած խնդրի լուծման համար կարևոր և հեռանկարային են գիտական` կենսատեխնոլոգիական, ուղղությունների կատարելագործումը, հատկապես գենային ինժիներիայի զարգացումը:
Շնորհիվ գիտատեխնիկական աննախադեպ առաջընթացի, վերջին 100-ամյակի ընթացքում մարդուկերակրացանկը կտրուկ փոխվել է: 

nhvjjghvmh said...

Իհարկե թույլ զարգացած երկրները ուղղակի սննդի կարիք ունեն, բայց այդ երկրներում ավելի առողջ է սնունդը, քան զարգացած երկրներում, որտեղ պարզապես փորձում են ավելի զարգացնել երկրի բյուջեն:

Էմանուել Ագջոյան said...

Կա մի այսպիսի ասացվածք << Խելացին նա չէ, ով կարողանում է տարբերել չարը բարուց, այլն նա ով կարողանում է ընտրել չարիաց փոքրագույնը>>: Տվյալ դեքում << Կանաչ հեղափոխությունը>> անխուսափելի հաշվի առնելով պարենային համամոլորակային հիմնախնդիրը, մյուս կողմից ԳՆՕ-ներն իրենց հետևանքներով, որն է այս հարցի օպտիմալ լուծումը՝ չարիաց փոքրագույնը

The-Artak said...

Չեմ կարծում, որ ԳՄՕ-ները ունեն որևէ առավելություն: Կարծում եմ, որ դրանք պարզապես արվում են ինչ-որ ուտելիք ավելի սիրուն ու համով դարձնելու համար: Սակայն դա չի նշանակում, որ նրանք անվտանգ են օգտագործման համար, առավել ևս հակառակ` դրանք վտանգավոր են: Դրանք կարող են առաջացնել ինչպես չնչին խնդիրներ, այնպես նաև առաջացնել թունավորումից սկսած, ընդհուպ մինչև գենետիկական խանգարումի (համենայնդեպս ես այդպիսի բաներ լսել եմ, չեմ կարծում, որ դա հաստատ տեղեկություն է): Մյուս կողմից էլ` դրանք օգտագործվում են ամենուրեք (սննդի մեջ), հետևաբար չեմ կարող հստակ պատասխան տալ, թե կարելի՞ է արդյոք պատկերացնել մեր սնունդը առանց ԳՄՕ-ների: Համենայնդեպս` դրանք ազդում են մեզ վրա` նեգատիվ հետևանքներ թողնելով: Այժմ պատասխանեմ հարցին` “Հարկավոր են դրանք մեզ” – պատասխանն է` ոչ, հարկավոր չեն:

Unknown said...

Մի րոպե էլի բայց.. բոլորս ասում ենք, որ ԳՄՕ-ների պատճառով առաջանում են տարբեր հիվանդություններ, բայց մեր շրջապատում շատ ու շատ վնասակար բաներ կան, որոնք կարող են ազդել մարդու կյանքի ու առողջության վրա.. էնպես որ ինչ էլ ասենք, միևնույնն է, ոչինչ միանշանակ չի.. ու հաստատ չի, որ դրանք հենց ԳՄՕ-ի հետևանք են..

nhvjjghvmh said...
This comment has been removed by the author.
Sona said...

Բայց Հարգելիս հենց այդ բյուջեյի շնորհիվ է, որ երկիրը զարգանում է, ու դառնում զարգացած կամ էլ գոնե մասամբ, իսկ այն երկրույմ որտեղ երկրի բյուջե ասվածը գոյություն չունի և որտեղ որոշ մարդիկ ինչ-ինչ ձևերով (որը մենք շատ լավ հասկանում ենք) փորձում են երկրի բյուջե ստեղծել, արդյունքում անուղղակի կամ ուղղակի ձևով ազդելով տվյալ երկրի բնակիչների առողջության վրա, որոնք էլ ստիպված բուժվելու համար լքում են իրենց հայրենիքը ու գնում այդ մեր Զարգացած երկները ապա էդտեղ էլ ինչ երկիր կմնա???

Unknown said...

Արտակ ջան, իսկ եթե հարկավոր չեն, կաորղ ես ասել, ուրիշ ոնց կերակրեն 7 մլրդ. մարդկանց?

Anonymous said...

Ռուզան ջան, մենք չենք ասում, որ մեր բոլոր հիվանդությունների... պատճառը հենց ԳՄՕն է ու եթե այն չլինի էլ ոչ մի հիվանդություն չի լինի....ուղղակի մենք ասում ենք, որ ԳՄՕն հիվանդւթունների... առաջացման պատճառ է հանդիսանում...

http://eco-hay.blogspot.com said...

Ռուզան ջան, միանշանակ այդպես է, սակայն բնության մեջ յուրաքանչյուր բան ունի իր և դրական և բացասական կողմը: Ասել որ միանշանակ ԳՄՕ-ներն աշխարհի բոլոր չարիքների միակ մեղավորն են, իհարկե սխալ է, բայց չի կարելի անտեսել այն փաստը, որ այսօր մեր սննդի փոփողության պատճառով հազարավոր հիվանդությունների կրողն ենք: Ես իմ մաշկի վրա դա զգացել եմ, լոլիկի պատճառով մաշկային ալերգիա էր առաջացել:

The-Artak said...

Շատ հանգիստ, էն ժամանակ մի ձև կերակրում էին, չէ՞

http://eco-hay.blogspot.com said...

Սոն ջան, մի հատ էլ հլը բժկության ու էկոլոգիայի տեսակետից անդրադարձի հարցին:

Unknown said...

Ես էլ չեմ ասում, թե ԳՄՕ-ն որևէ վատ կամ բացասական կողմ չունի.. Մեկ է, մենք ինչ էլ ասենք, դրանք շարունակելու են արտադրվել... հնարավոր է նաև,որ ավելի կատարելագործելու դեպքում վնասականության աստիճանը իջնի...

nhvjjghvmh said...

Ոչ մեկ սխալ չի, բայց հնարավոր է նենց անել, որ հոնե քիչ քանակությամբ օգտագործեք դրանք: Ուղղակի հարկավոր է ամեն բան օգտագործել իր "զարգացման ժամանակ": Այսինքն ձմռանն օգտագործել ձմեռային սնունդ, ամռանը` ամառային))

http://eco-hay.blogspot.com said...

Դե, միգուցե, բայց միգուցե և ոչ:Բայց կարող ենք չէ՞ չօգտագործել:

Unknown said...

բայց էն ժամանակ 7 մլրդ չէր... ու հիմա էլի արագ աճում ա թիվը, առաջիկա 50 տարիներին կկրկնապատկվի, իսկ էդ ժամանակ ոնց?

The-Artak said...

Դե մի 5-6 միլիարդ էր, բայց դե առանց ԳՄՕ ավելացնելու էլ կարողանում էին կերակրել մարդկանց: Հապա ինչու՞ հիմա չբռնել, ու վերացնել ԳՄՕ-ները սննդից

Unknown said...

Կարող ենք, բայց որ բոլորն են, որ կարող են... մարդկանց ֆինանսականը էնքան էլ լավ վիճակում չի:

nhvjjghvmh said...

Իհարկե կարող ենք...Եթե չունենք կախվածություն սննդից, ապա ոչ թե կարող ենք, այլ հենց այդպես է:

Unknown said...

Սյուզ, սննդից կախվածությունը կապ չունի...

http://eco-hay.blogspot.com said...

Դե Ռուզան ջան, ձմեռային լոլիկը շատ թանկ արժե, և այն շատ նիտրատներ է պարունակում, կարելի այն չուտել չէ՞ ձմռանը:

Էմանուել Ագջոյան said...

Լավ առաջարկ էր, գոնե գնորդը պետք է տեղյակ լինի իր գնած ապրանքի ծագման մասին, լիովին համաձայն եմ, Կեցցե՛ս Ռուզան

nhvjjghvmh said...

Ինչ որ տեղ ունի, Ռուզ: Եթե մարդ մտածումա, որ պարտադիր պիտի մի սնունդը ամբողջ տարի օգտագործի, ու առանց դրա ինքը չի դիմանա, դա արդեն կախվախության ինչ-որ դրսևորում է:

Unknown said...

դե հա, էդ տեսակետից կարելի ա..

nhvjjghvmh said...

Իսկ որևէ մեկը փորձում է ինչ-որ քայլեր ձեռնարկել Հայաստանում ԳՄՕ-ների քիչ օգտագործման համար?

http://eco-hay.blogspot.com said...

Իհարկե ոչ, եթե իմ բլոգում տեղադրված նյութը մի անգամ էլ նայես, Սյուզ ջան, կտեսնես, որ Հայաստանում է գտնվում գենետիկորեն մոդիֆիկացված սննդամթերքի ուսումնասիրման ամբողջ Կովկասում միակ լաբորոտորիան,բայց դա ոչ մի նշանակություն չունի, քանի որ մենք ներմուծում ենք հավ,որի բաղադրության մեջ սոյա կա, և էլի շատ օրինակներ:

nhvjjghvmh said...

Դե դրա համար էլ ամբողջ Կովկասում ամենաշատ ախտանիշներ ունեցող երկիրը Հայաստանն է և լաբորատորիայի շնորհիվ, և ատոմակայանի առկայությամբ: Ուղղակի պետք է ընտրել ճիշտ և առողջ սնունդ, մանավանդ այն դեպքում, երբ մեզանից ոչ-ոք ոչինի չի ձեռնարկում այդ խնդրի լուծման համար:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Սյուզ, օրինակ դու, գնում ես խանութ(մինչև այս նյութերին ծանոթանալը)երբևէ նայե՞լ ես տուփերի վրա կա գրված առանց ԳՄՕ-ի, կամ պարունակում է ԳՄՕ:Պատասխանիր անկեղծ:

Sona said...

Տրամաբանական է և հասկանալի, որ այս ձեևը (ԳՄՕ-ների արտադրությունը) թույլ է տալիս առևտրականներին, բիզնեսմեններին, պաշտոնյաներին զագացնելու իրենց բիզնեսը, վաճառքի շուկա հանելու և շուկայում մեծ պահանջարկ ունենալ: ՎաՃառքի համար ստեղծել լավագույնը, ինչը կարող է շուտ գրավել գնորդին:
Սա իհարկե վատ չէ, բայց երբ այս ապրանքը կսկսի ազդել սպառողների վրա, ավելին` պատճառ կհանդիսանա բազմաթիվ ալերգիկ և խրոնիկական հիվանդությունների, այդ ժամանակ պետք է դադարեցնել նման ապրանքների վաճառքը:
ԳՄՕ-ների շարունական արտադությունը ու ստեղծումը , տրանսգենային ապրանքների մեջ ներդրված օտարածին գեները մարդու մարսողական համակարգով կարող են փոխանցվել մարդուն և մարդը կենթարկվի մուտացիայի`կվտանգվիմարդկային գենոֆոնդը:
Մենք այն ենք ինչ ուտում ենք, ուրեմն մտածենք այս մասին
Ինչպիսի քայլեր ենք ձեռնարկում մենք ապագայում ահռելի խնդիրներ չունենալու համար?
առաջարկում եմ քննարկումը շարունակենք այս ուղղով

nhvjjghvmh said...

Եթե անկեղծ,ոչ:Բայց արդյոք տուփերի վրա կա գրված?

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շատ ճիշտ ես , Սոն ջան, եկեք հենց այդ հարցադրմամբ հա շարունակենք, որ արդյուանվետությունը բարձր լինի:

Երեխեք ջան, անում ենք առաջարկներ, ինչ կարելի է անել հարցադրման շուրջ:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Այո, սովորոբար գրվում է, օրինակ տոմատի մածուկների վրա, որ նայես գրված է:

nhvjjghvmh said...

Դե արդեն կնայեմ:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շատ լավ:

Էմանուել Ագջոյան said...

Սոնա ջան մոտեցումդ հասկանալի է, բայց էսօր ՄԱԿ-ի տվյալներով սովյալների ու թերսնվողների թիվը ամողջ աշխարհում 1 մլրդ-ից անցնում է, իսկ որոշ տարածաշրջաններում(կենտրոնական Աֆրիկա)բնակչության կեսից ավելին է թեսսնվող: ԳՄՕ-ների ծառայում են նայև այս խնդրի լուծմանը: Ինչ կասենք այս մասով:

nhvjjghvmh said...

Իսկ եթե այդ երկրների բնակչության աճը ԳՄՕ-ների օգտագործումից նվազի, որը կլինի դրա օգուտը:

Izabella Khanzratyan said...

Նախևառաջ. մարդիկ դեռ դարեր առաջ են զբաղվել կենդանիներով,բույսերով և այլն և միշտ էլ շահագրգռված են եղել նոր տեսակներ ստանալ: Եթե այսօր ԳմՕ-ն լայն տարածում ունի,ապա դա հենց պահանջարկի պատճառով,մարդիկ ցանկանում են ձեռք բերել գեղեցիկ,փարթամ և էժան ապրանքներ: Սակայն ԳՄՕ-ն երբեմն դրա հետ զուգահեռ օգնում է պայքարել որոշ վիրուսներ դեմ: Տնտեսագետներներն է՛լ,բիզնեսմեններն է՛լ կարողանում են օգուտ ստանալ այս հանգամանքից: Միշտ հիշե՛ք, մարդը, եթե չուզենա,իրեն չեն կարող խաբել....

Gor Aleksanyan said...

...(քանի որ նախորդ մեկնաբանությնս իմ մեղքով չհայտնվեց կայքում, հիմա կգրեմ նրա կարճ տարբերակը)...
Գոյություն ունի մարդ-բնություն փոխհարաբերության կարգավարոման մի շարք հայեացակարգեր,որոնցից ամենահամալիրը համարվում է Կայուն զարգացման հայեցակարգը: Վերջինիս էության մասին չխորանալով` ուղղակի մեջբերեմ նրա գաղափարախոսության տակ թաքնված ենթագաղափարը: Նրանում կա այսպիսի մի հասկացություն "ոսկե միլիարդ": Համաձայն այս ենթակետի Երկիր մոլորակի վրա (շնոչող օրգանիզմ)պետք է ապրեն մեկ միլիարդ գերէլիտար մարդիկ, և ճշիտ այն քանակության մարդիկ, որը կբավարարի նրանց բարեկեցիկ գոյությունը (ծառայողներ): Հիմա, այս պարագայում պետք է Երկիր մոլորակը կառավարող միջազգային մոնոլպիաները ամրացնեն իրենց դիրքերը` քաղքակարթորեն վերացնելով հասրակությանը: Քանզի ամեն ինչ անցում է ստամոքսով` առավել ևս սնունդը, որի պակասն էլ առաջացրել է պարենային ապահովվածության գլոբալ հիմնախնդիր: Հիմա, և լուծվում է պարենային ԱՊԱՀՈՎՎԱԾՈՒԹՅԱՆ հիմնախնդիրը, և մարդկության որոշ հատվածի ԲԱՐԵԿԵՑԻԿ ԱՊԵՐԼՈՒ հիմնախնդիրը: Բայց ով է լինելու ապահովված և, ով է լինելու բարեկեցիկ ապրելու իրավունք ձեռք բերած...?????

http://eco-hay.blogspot.com said...

Ինչքան էլ, որ ես ԳՄՕ-ներին դեմ եմ, բայց քեզ հետ պետք է համաձայնվեմ, ճիշտ ես շատ, Իզա ջան:

Izabella Khanzratyan said...

Կասեմ այն,որ մարդկանց թիվը գնալով աճում ու աճում է,և այդ մարդկանց սնունդ է անհրաժեշտ: Եվ հատկապես աֆրիկական հետամնաց երկրներում,երբ այս պարագայում էլ սովը սպանում է բազմաթիվ մարդկանց,ապա ի՞նչ կլինի այդ մարդկանց վիճակը մի քանի տասնամյակ հետո: Եթե հիմա սա օգնում է որոշ չափով կրճատել սովը,ինչո՞ւ չօգտվել: Ժամանակի ընթացքում շատ մահացու հիվանդություններ են բուժվել,հավատացած եմ,որ սրա լուծումն էլ կգտնվի: Գիտության հորիզոններն անսպառ են:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Այս հարցերը քննարկելիս, ինձ այնքան անզոր եմ զգում, ձեռքերս ու ոտքերս կապված, ախ այս ամենը մենք տսնում ենք, գիտենք, հասկանում են, լուծումն էլ է գիտեք, բայց ոչին չենք կարող անել:

Sona said...

Ես ամենևին չեմ մեղադրում ԳՄՕ- արտադրողներին, եթե դա օրինականորեն թույլ է տված ապա ես իրավունք չունեմ դատելու կամ մեղադրելու արտադրողներին, պարզապես պետք է հասկանալ որ յուրաքանչյուրս ունի ընտրության իրավունք, ուրեմն եկեք չմոռանանք մեր իրավունքը և օգտագործենք այն մտածված,նպատակին, ճիշտ վայրում և ճիշտ պահին:

http://eco-hay.blogspot.com said...

Սոնա ջան, երևի քո այս ճիշտ խոսքերով էլ ավարտենք այսօրվա քննարկումը:ՈՒ փորձենք մեղավորներ փնտրելու փոխարեն ճիշտ ապրել :

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շնորհակալություն առցանց ընթերցանություն, քննարկումը լավ անցկացնելու համար:Ես շատ ոգևորվեցի: Ապրեք:

nhvjjghvmh said...

Շատ լավ, հետաքրքիր ու ուսուցանող քննարկում էր: Սպասում եմ վաղվա թեմային:Շնորհակալ եմ բոլորին հետաքրքիր տեղեկությունների համար:

Թամարա Ստեփանյան said...

Բարի երեկո:Կարդացի նյութը`բավականին հագեցված էր,կարդացի նաև մեկնաբանությունները:Կարծում եմ,որ հարցին լուծումներ պետք է առաջարկել հասարակության լայն շերտերին տեղյակ պահելուց հետո:Առաջարկներից մեկում ասվում էր,որ պետք է մթերքի վրա նշվի գենետիկորեն մոդիֆիկացված է,թե ոչ,բայց եթե սովորական գնորդը չգիտի ինչ է ԳՄՕ-ն,որքանո՞վ է առաջարկը արդյունավետ:Հավելեմ նաև,որ այսօր սովորական գյուղացին անգամ իր սեփական հողամասից չի կարող լիովին առողջ մթերք ստանալ սեփական օգտագործման համար,էլ ուր մնաց ոլորտի առաջատարները:Այս դեպքում, ինչպես նշվեց ԳՄՕ-ն չարյաց փոքրագույնն է:Ինչպես գիտենք դրանց արտադրության թիվը բավականին մեծ է, սպառման թիվը նույնպես ու ոչ մի արտադրող մեղմ ասած հիմար չէ,որ ձեռք քաշի նման շահավետ բիզնեսից:Մնում է միայն տեղեկությունը ավելի հասանելի դարձնել ու օգտագործել-չօգտագործելու խնդիրը թողել սպարողի ընտրությանը:Շնորհակալություն !!!

http://eco-hay.blogspot.com said...

Շնորհակալություն քեզ էլ, Թամ ջան, քեզ հետ էլ կհամաձայնվեմ, միանշանակ բոլոր տեսակի խնդիրները առաջանում են ոչ տեղեկացվածությունից:

Powered by Blogger.